نسبت های مالی چیست و چه کمی به شرکت های در مسیر رشد میکنید؟
هر ارتباطی که بتوان بین اقلام موجود در صورت مالی برقرار نمود و به صورت نسبی آن را بیان کرد نسبت های مالی گفته می‌شود.
برای بررسی آینده مالی یک شرکت راه پرپیچ‌وخم و دقیقی فراسوی آن‌ها است. تعداد بالای ارقام و داده که به کمک صورت مالی در یکجا و به‌طور واحد جمع‌آوری می‌شوند به‌تنهایی نمی‌توانند پاسخگوی نیازهای یک شرکت باشند مقایسه و ایجاد ارتباط و یافتن معنایی پایدار که بتواند دیدگاه دوراندیشانه‌ای را با بررسی وضعیت کنونی شرکت در اختیار بگذارد کار سخت و زمان بری است.
آنچه در اینجا به کمک شرکت‌ها می‌آیند نسبت های مالی هستند که با نسبت دادن ارقام موجود در صورت‌های مالی و ایجاد ارتباطی سازمان‌یافته افراد را قادر به تحلیل اوضاع می‌نمایند.
نکتۀ قابل‌توجه این است که هر نسبت مالی جزئی از کل است و نمی توان آن را به‌صورت یک سیگنال جداگانه موردبررسی قرارداد.
بلکه باید تمام موارد در یک دورۀ مالی خاص گزارش‌گیری نمود و نتایج را بررسی کرد.
ازاین‌رو می‌توان نسبت‌های مالی را به ۵ دسته تقسیم نمود: سودآوری، نقدینگی، فعالیت، اهرم، ارزش‌گذاری و رشد
فهرست نسبت های مالی
معرفی نسبت های مالی به‌صورت فهرست در درک بهتر آن‌ها شمارا یاری کرده و ماهیت هر یک را به‌طور کامل بیان میکند.
نسبت های سودآوری
این نسبت توان شرکت را در دریافت سود موردبررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار می‌دهد و به‌صورت های مختلف به نمایش می‌گذارد.
نسبت سود ناخالص =سود ناخالص/ فروش خالص
هر یک ریال فروش می‌تواند سودی را به شرکت برحسب در صد وارد نماید نسبت سود ناخالص کمک میکند تا شرکت‌ها قادر باشند بهای تمام‌شده برای تولید کالاهایشان را به نسبت کسب درآمد و رابطۀ بین فروش و هزینه‌های تولید کالا را بررسی کنند.
بازده فروش=درآمد خالص/فروش خالص
میزان تأثیر هزینه‌های تأمین مالی برای رسیدن به سود خالصی که شرکت‌ها از فروش به دست خواهند آورد را مشخص کرده و درواقع مشخص‌کنندۀ میزان سودآوری شرکت است
بازده دارایی= درآمد خالص/ میانگین کل دارایی
کارایی مدیریت و کفایت وی در ادامۀ راه را مشخص نموده و می‌تواند سود شرکت و روش‌های حصول به آن را از دارایی‌ها بررسی کرد.
بازده حقوق صاحبان سهام =درآمد خالص /میانگین کل دارایی‌ها
درصدی را بیان میکند که میزان درآمد از حقوق صاحبان سهام را نشان می‌دهد، سرمایه‌گذاری صاحبان سهم‌ها نتیجه‌ای جز بازدۀ حقوق برای آن‌ها ندارد.
بیشتر بدانید:
نرم افزار حسابداری چه کمکی به کسب و کارها میکند؟
مزایای سنجش نسبت‌های سودآوری
- جلب‌توجه سرمایه‌گذاران
- مشخص نمودن شرایط شرکت ازنظر سرمایه‌گذاری
- انتخاب محل مناسب برای سرمایه‌گذاری
- یافتن درک صحیح از وضعیت مالی شرکت
- تبدیل قالب ریالی به قالب با توان تجزیه‌وتحلیل گزارش مالی
نسبت‌های نقدینگی
نشان‌دهندۀ قدرت شرکت‌ها در پرداخت بدهی‌هایشان و تعهدات مالی کوتاه‌مدتشان است، بالا بودن این نسبت می‌تواند امنیت بالا را برای شرکت‌ها فراهم نماید.
نسبت جاری= دارایی‌های جاری/ بدهی‌های جاری
نسبت جاری توان شرکت در بازپرداخت بدهی‌های خود را نشان داده و اطلاع دهندۀ وضعیت شرکت به سهام‌داران خود است، اگر این نسبت کمتر از ۱ باشد توان شرکت نیز کم و اگر بیشتر از ۱ باشد توان شرکت درباز پرداخت بدهی‌ها بالا است.
نسبت آنی =دارای های آنی/ بدهی‌های جاری
این نسبت می‌تواند آینده‌ای محتاطانه‌تر را برای شرکت‌ها رقم‌زده و دارایی‌هایی را موردبررسی قرار می‌دهند که به‌سرعت و آنی قابلیت تبدیل به پول نقد را دارند، نسبت آنی موجودی مواد و کالاهایی است که قابلیت نقد شوندگی بسیار بالایی دارند.
جالب‌توجه است که نسبت آنی و نسبت جاری در شرکت‌ها به‌صورت جداگانه بررسی نمی‌شوند و همیشه در کنار هم برای نشان دادن اوضاع شرکت مفید هستند زیرا اختلاف فاحش بین این دو به معنی کاهش بهره‌وری سازمان و کاهش اختلاف بین این دو به معنای رونق شرکت است.
نسبت نقدی=(وجه نقد+ اوراق بهدار قابل‌تبدیل)/ بدهی‌های جاری
جانمایی گردش نقدی به‌جای دارایی‌های جاری به‌منظور پویاتر جلوه نمودن نسبت جاری در تفاوت دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی را نسبت نقدی می‌نامند.
سرمایه در گردش خالص=دارایی‌های جاری – بدهی‌های جاری
امکان نقدپذیری برای یک کسب‌وکار را نشان داده ازاین‌رو به دارایی‌های جاری سرمایه در گردش نیز اطلاق می‌گردد.
نسبت‌های فعالیت
این نسبت به مقدار کارایی که می‌توان از دارایی‌های در اختیار مدیران انتظار داشت پرداخته و در یک‌کلام کارایی مدیر مجموعه را نقد خواهد نمود.
گردش مطالبات =فروش نسیۀ خالص/ میانگین حسابهای دریافتی
مطالبات شرکت به مجموعۀ دریافت‌ها گفته می‌شود و نسبت دورۀ وصول آن‌ها را به دوره‌ای بین آغاز فروش تا دریافت وجوه اختصاص می‌دهند.
میانگین دورهی وصول مطالبات =۳۶۰ روز/ گردش مطالبات
این میانگین یکی از نسبت‌های فعالیت است که معلوم می‌دارد چه مدت‌زمان طول خواهد کشید که وجوه خود را از مشتریان دریافت کرده و مطالباتتان را درخواست نمایید.
گردش موجودی= هزینۀ فروش / میانگین موجودی
گردش موجودی بیان‌گر این واقعیت است که هر شرکت چگونه سطح موجودی خود را کنترل کرده و از افت آن جلوگیری می‌نماید و فروش کالاها و خدمات خود را متعادل نگه می‌دارد یا از انبار بی‌رویۀ آن و ذخیرۀ غیراصولی جلوگیری می‌کندد، گردش موجودی فاصلۀ زمانی بین دریافت مواد اولیه و تبدیل آن به کالای قابل‌فروش است.
میانگین دورۀ موجودی =۳۶۰ روز/ گردش موجودی
در بررسی نسبت های مالی ، گردش موجودی یک مقدار نسبی است و از مقایسۀ میزان قیمت کالاهای فروش رفته و میانگین موجودی کالا در انبار به کارایی مدیریت موجودی، پی می‌برند.
گردش حسابهای پرداختی= خریدهای نسیۀ خالص/میانگین حسابهای قابل پرداخت
نسبت نقدینگی که امکان دفعات پرداخت شرکت به بستانکاران خود را سنجیده و موردبررسی قرار می‌دهد.
میانگین دورۀ پرداختی=۳۶۰ روز/ گردش حسابهای پرداختی
هدف اصلی این نسبت نشان دادن این موضوع است که به‌طور میانگین چقدر طول می‌کشد تا بعد از خرید مواد اولیه شرکت‌ها بتوانند اقدام به تسویۀ حساب نموده و بدهی‌های خود را پرداخت نمایند.
دورۀ گردش عملیات= دورۀ تولید و گردش کالا+ دورۀ وصول مطالبات
در هر دوره‌ای که شرکت پس از خرید مواد اولیه به تولید کالایی پرداخته و سپس به مشتریان خود می‌رساند و در آخر فعالیت نیز وجوه آن کالا را دریافت میکند دورۀ گردش عملیات گفته می‌شود، درواقع دورۀ گردش عملیات با جمع تمام مطالبات در یک دوره خاص و گردش موجودی کالا برابر است.
چرخۀ تبدیل وجه نقد= چرخۀ عملیاتی –میانگین دورۀ پرداختی
در بررسی نسبت های مالی ، ایجاد هرگونه توازن بین نقدینگی موجود و نیازهای نقدی را چرخۀ تبدیل وجه نقد می‌نامند، شرکت‌ها مایل‌اند سطحی بالا از وجه نقد را در حسابهای خود نگهداری کرده تا در زمان‌هایی تورم، قدرت خرید بالایی را از خود حفظ کرده و به‌صورت کاملاً سازگار و بهینه در عرصۀ تجارت باقی بمانند.
گردش کل دارایی= فروش خالص/ میانگین کل دارایی‌ها
به مقدار فروشی که به ازای هر واحد پول می‌توان انتظار داشت از ارزش دارایی‌ها حاصل گردد و میزان آن نیز از فروش خالص بر میانگین کل دارایی‌ها به دست می‌آید و به‌عبارت‌دیگر میزان درآمدزایی دارایی‌های یک شرکت را نشان می‌دهد و بالاتر بودن این نسبت بالا بودن بهره‌وری سازمانی را نمایان میکند.
نسبت‌های اهرمی
در بررسی نسبت های مالی ، این نسبت‌ها کل بدهی‌های شرکت را موردسنجش قرار داده و توان مجموعه را برای عمل به تعهداتش منعکس می‌سازد.
نسبت بدهی= کل بدهی /کل دارایی
نسبت بدهی یعنی هر شرکت مجبور است نرخ سود بالاتری را به جهت درخواست قرض داشته باشد، کم بودن نسبت بدهی مشخص‌کننده وضعیت بهتر مالی شرکت است و ایمنی بیشتری را فراهم میکند.
نسبت سرمایه =کل سرمایه / کل دارایی
جمع تمام سرمایه‌ها که به دارایی‌های شرکت منتهی شده‌اند، از تقسیم کل دارایی‌ها بر کل سرمایه می‌توان به ضریب فزاینده سرمایه رسید.
نسبت بدهی – سرمایه = کل بدهی / کل سرمایه
بالا بودن نسبت بدهی به این معنا است حقوق صاحبان سهام کمتر از سهم بدهی است و معیاری برای پرداخت بدهی‌ها است.
توان پرداخت بهره = سود قبل از بهره و مالیات / هزینۀ بهره
نشانگر این موضوع است که هزینۀ بهره را چند بار به کمک سود بانکی می‌توان پرداخت نمود و میزان تحمل شرکت نسبت به کاهش سود را نشان می‌دهد.
بیشتر بدانید:
نرم افزار مالی چیست و چه کمکی به رشد کسب و کارها میکند؟
نسبت‌های ارزش‌گذاری و رشد
در بررسی نسبت های مالی ، توان واقعی یک شرکت را برای حضوری فعالانه درزمینهٔ های سرمایه‌گذاری و رسیدن به یک پله طرقی را بیان میکند.
سود هر سهم (درآمد خالص- سود سهم ممتاز)/میانگین سهام عادی معوقه
از تقسیم سود خالص سهام‌داران عادی بر تعداد سهام عادی، میزانی به دست می‌آید مشخص میکند که به ازای هر سهم چه قدر عایدی به‌دست‌آمده و هرچقدر این نسبت بیشتر باشد گویی شرکت دررسیدن به اهداف خود موفق‌تر حاضرشده است.
نسبت قیمت به سود= قیمت بازار هر سهم /سود هر سهم
میزان ارزشمندی یک سهام را نشان داده وبیان میکند آیا یک سهم به نسبت قیمتی که دارد سود برابری نیز خواهد داشت یا میزان این سود از قیمت بسیار پایین‌تر است.
نسبت پرداخت سود سهام= سود نقدی هر سهم/ سود هر سهم
جدا نمودن میزان درآمدی که متعلق به مالکان است از بقیۀ درآمد کل سازمان به‌عنوان درآمد خالص نسبت پرداخت سود سهام می‌نامند.
نسبت بازده سود سهام =سود نقدی هر سهم /قیمت بازار هر سهم
در اینجا آنچه ملاک است سود نقدی است و هرچه این پرداخت بیشتر باشد سهام‌داران در هنگام پرداخت قیمت سهام را راضی‌تر میکند.
ارزش دفتری هر سهم=حقوق صاحبان سهام عادی/میانگین سهام عادی
از تقسیم میانگین سهام عادی بر حقوق صاحبان سهام، ارزش سهام بر پایۀ هزینه‌ای که در تاریخ مشخصی نموده‌اند نشان داده می‌شود
نتیجه‌گیری
نسبت های مالی شرایط مالی شرکت‌ها را بررسی کرده و به مالکان، سهام‌داران و ذی‌نفعان در قالب یک تحلیل بنیادی اوضاع مالی شرکت‌ها را مشخص کرده و میزان ریسک‌پذیری را برای سرمایه‌گذاری موردسنجش قرار می‌دهد، هرچه این نسبت های مالی ارائه‌شده دقیق‌تر و مناسب‌تر باشد افراد بیشتری را جذب سرمایه‌گذاری در آن مجموعه خواهد کرد.
